Ένα απόγευμα, μας συμβούλευε ο Γέροντας:

– Συμβαίνει πολλές φορές να αισθάνεται κανείς υπερβολική στενοχώρια για την κατάσταση τού κόσμου. Να υποφέρει που βλέπει ότι το θέλημα τού Θεού δεν γίνεται σήμερα απ’ τους ανθρώπους ή κι από τον ίδιο. Να πονάει με τον πόνο το σωματικό και τον ψυχικό των άλλων. Η ευαισθησία αυτή είναι ένα δώρο τού Θεού. Στις γυναίκες τη συναντάμε συχνότερα. Οι ψυχές που έχουν αυτή τη λεπτότητα είναι διαίτερα δεκτικές στα μηνύματα και στη θέληση τού Θεού. Αυτές οι ευαίσθητες ψυχές έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν πολύ στην εν Χριστώ ζωή, διότι αγαπάνε τον Θεό και δεν θέλουν να Τον λυπήσουν. Διατρέχουν, όμως, έναν κίνδυνο. Αν δεν δώσουν στον Χριστό με εμπιστοσύνη τη ζωή τους, είναι δυνατόν το πονηρό πνεύμα να εκμεταλλευθεί τη λεπτότητά τους και να τις οδηγήσει σε λύπη και σε απελπισία.

Η ευαισθησία δεν έχει διόρθωση. Μπορεί μόνο να μετασχηματισθεί, να μεταποιηθεί, να μετατραπεί, να μεταμορφωθεί, να μεταστοιχειωθεί, να γίνει αγάπη, χαρά, θεία λατρεία. Πώς; Με τη στροφή προς τα άνω. Να στρέψετε την κάθε θλίψη στη γνώση του Χριστού, στην αγάπη Του, στη λατρεία Του. Κι ο Χριστός, που συνεχώς περιμένει με λαχτάρα να μας βοηθήσει, θα μας δώσει τη χάρι Του και τη δύναμή Του και θα μετατρέψει τη θλίψη σε χαρά, σε αγάπη για τους αδελφούς, σε λατρεία προς τον ίδιο. Έτσι θα φύγει το σκοτάδι. Να θυμάστε τον Απόστολο Παύλο. Τί έλεγε; “Νῦν χαίρω ἐν τοῖς παθήμασί μου“.

Η ψυχή σας να δίδεται στην ευχή, “Κύριε Ἰησού Χριστέ, ἐλέησόν με”, για όλες σας τις έγνοιες, για όλα και για όλους. Μην κοιτάζετε αυτό που σας συμβαίνει, αλλά να κοιτάζετε το φως, τον Χριστό, όπως το παιδί κοιτάζει τη μητέρα του, όταν κάτι του συμβεί. Όλα να τα βλέπετε χωρίς άγχος, χωρίς στενοχώρια, χωρίς πίεση, χωρίς σφίξιμο. Δεν είναι ανάγκη να προσπαθείτε και να σφίγγεσθε, να κατακτήσετε το φως. Έτσι, αντί να δίδεσθε στη στενοχώρια, που δεν είναι του Πνεύματος τού Θεού, θα δίδεσθε στη δοξολογία τού Θεού.

Όλα τα δυσάρεστα, που μένουν μέσα στην ψυχή σας και φέρνουν άγχος, μπορούν να γίνουν αφορμή για τη λατρεία του Θεού και να παύσουν να σας καταπονούν. Να έχετε εμπιστοσύνη στον Θεό. Τότε ξενοιάζετε και γίνεσθε όργανά Του. Η στενοχώρια δείχνει ότι δεν εμπιστευόμαστε τη ζωή μας στον Χριστό. “Ἐν παντί θλιβομένοι, ἀλλ’ οὐ στενοχωρούμενοι“, δε λέει πάλι ο Απόστολος Παύλος;

Όλα να τα αντιμετωπίζεται με αγάπη, με καλοσύνη, με πραότητα, με υπομονή και με ταπείνωση. Να είστε βράχοι. Όλα να ξεσπάνε πάνω σας και σαν τα κύματα να γυρίζουν πίσω· εσείς να είστε ατάραχοι. Αλλά θα πείτε: “Εγίνεται αυτό;”. Ναι, με τη χάρι του Θεού γίνεται πάντοτε. Αν τα παίρνομε ανθρώπινα, δε γίνεται. Αντί, όμως, να σας επηρεάζουν δυσμενώς, μπορούν όλα να σας κάνουνε καλό, να σας στερεώνουνε στην υπομονή, στην πίστη. Διότι γυμναστική είναι για μας όλες οι αντιδράσεις τους περιβάλλοντος και οι δυσκολίες γύρω μας. Γυμνάζομε τον εαυτό μας πάνω στην υπομονή, στην καρτερία. Ακούστε ένα παράδειγμα:

“Είχε έλεθει ένας μια φορά και μου έλεγε τα παράπονά του για τη γυναίκα του.

Του λέγω, λοιπόν:

– Τόσο κουτός άνθρωπος είσαι;
– Κουταμάρες είναι αυτά που λέω:
– Μεγάλες κουταμάρες, λέω. Ετούτη εδώ, η γυναίκα σου, σ’ αγαπάει πολύ.
– Ναι, αλλά μου κάνει αυτά…
– Σου τα κάνει αυτά, για να σ’ αγιάσει, αλλά εσένα δεν κόβει το μυαλό σου. Εξοργίζεσαι και, αντί να αγιάζεις, κολάζεσαι.”

Αν είχε, όμως, υπομονή και ταπείνωση, δε θα έχανε τις ευκαιρίες τού αγιασμού.

Είναι μεγάλο πράγμα, μεγάλη αρετή η υπομονή. Ο Χριστός είπε: “Άμα δεν έχετε υπομονή, θα χάσετε τις ψυχές σας· για να τις κερδίσετε, πρέπει να έχετε υπομονή”. Η υπομονή είναι αγάπη και χωρίς αγάπη δεν μπορείς να έχεις υπομονή. Είναι, όμως, και θέμα πίστεως. Στην πραγματικότητα, είμαστε άπιστοι, γιατί δεν ξέρομε πως τα φέρνει ο Θεός και μας απαλλάσσει απ’ τις δυσκολίες και τις στενοχώριες. Να παρακαλείτε την Παναγία.

“Στρέψον τόν κοπετόν εἰς χαράν,
εἰς εὐθυμίαν δέ τό πένθος μετάβαλε,
τόν θρῆνον εἰς εὐφροσύνην καί ἀγαλλίασιν νῦν,
Θεοτόκε μόνη παντευλόγητε”.

Η διάθεση να αγαπήσομε τον Θεό έχει μέσα της και κάποιον πόνο. Όταν θέλομε να ζήσομε πνευματικά, πονάμε, διότι πρέπει να κόβομε κάθε δεσμό που μας ενώνει με την ύλη. Όταν, όμως, θέλουμε να ικανοποιήσουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους, αυτό που δίνομε είναι μία αγάπη, μία ενέργεια· είναι μία δύναμη τής ψυχής μας, που μέρος της “ξοδεύομε” κι εκεί. Θέλει προσοχή, τί τάξη και σειρά θα βάλομε στη ζωή μας, για ποιον θα γίνει το “έξοδο”.

Η θλίψη, η κατά Θεόν, έχει μέσα της χαρά. Προχωρεί κανείς εμπρός εξαιτίας της. Δεν αφήνει μέσα του την κατάθλιψη, που φθείρει την ψυχή. Όταν υπάρχει ταπείνωση, δεν υπάρχει κατάθλιψη. Ο εγωιστής στενοχωριέται πολύ με το καθετί. Ο ταπεινός είναι ελεύθερος και ανεξάρτητος απ’ όλους και απ’ όλα. Αυτό γίνεται μόνο με την ένωση με τον Χριστό. Όλες οι αισθήσεις να λειτουργούν σύμφωνα με το νόμο τού Κυρίου. Να είστε έτοιμοι να κενωθείτε στον οποιονδήποτε. Αυτό είναι ελευθερία. Όπου αγάπη, εκεί ελευθερία. Ζώντας μέσα στην αγάπη του Θεού, ζείτε μέσα στην ελευθερία.”

[Βίος και Λόγοι Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, Χανιά 2003, σελ. 309]