Να διαλέγετε την κούραση τη σωματική. Να το πειδιώκετε, για να γυμνάζετε σώμα και ψυχή. Η ζωή μας εξαρτάται από το θέλημάμας. Ό,τι θέλουμε κι όπως το θέλουμε μπορούμε να το ζήσουμε. Αυτός που κάνει κόπο για τον Χριστό μεγαλύτερο – κι αυτό γίνεται βέβαια από θείο έρωτα – προσελκύει περισσότερη χάρι. Κι όταν λέμε κόπο, εννοούμε, εκτός των άλλων, και την προσευχή της νύχτας. Πολύ ωφελεί να σηκώνεσθε τη νύχτα για προσευχή. Καλύτερη είναι η προσευχή της νύχτας.
Ακούμε και τον Ησαΐα να λέγει: “Ἐκ νυκτός ὀρθρίζει τό πνεῦμά μου πρός Σέ ὁ Θεός“. Και τον Δαβίδ: “Ἠγρύπνησα καί ἐγενόμην ὡς στρουθίον μονάζον ἐπί δώματος” … “Τό πρωί εἰσάκουσον τῆς φωνῆς μου” … “Τό πρωί εἰσακούσῃ τῆς φωνῆς μου, τό πρωί παραστήσομαί Σοι καί ἐπόψει με” … “Ὁ Θεός, ὁ Θεός μου, πρός Σέ ὀρθρίζω“. Πόσο ωραία τα λέει ο Δαβίδ! Δεν τα λέει, τα ζει, τα χαίρεται. Έχει την χάρι τού Θεού. Το Άγιον Πνεύμα.
Πολλοί στον Άγιον Όρος προσεύχονται μέρα – νύχτα. Συμβαίνει να προσεύχεται κανείς από το βράδυ ως το πρωί και να μην καταλαβαίνει το χρόνο που περνάει. Στην αγάπη του Θεού οι ώρες φεύγουν με άλλη ταχύτητα. Ω, τί γίνεται στο Άγιον Όρος τη νύχτα! Ευωδία, λιβάνι, άγγελοι, προσευχές… Οι άγγελοι παίρνουν τις προσευχές τών αγίων και τις πηγαίνουν στον Θεό. Μυστήριο!
Εμείς στο Άγιον Όρος ξυπνούσαμε χωρίς ρολόϊ. Όταν ερχόταν η ώρα, αμέσως σηκωνόμασταν. Και κουρτασμένος να ήσουνα απ’ το βράδυ κι άμα αργούσες να κοινηθείς, όταν ερχόταν η ώρα, πεταγόσουνα πάνω. Είναι μία συνήθεια, μόλις ξυπνήσεις, να πεταχθείς αμέσως όρθιος. Μπορεί, βέβαια, να γυρίσεις απ’ την άλλη μεριά και να σε πάρει ο ύπνος μέχρι το μεσημέρι. Πολύ κακό! Γι’ αυτό μόλις ξυπνήσεις, αμέσως να σηκωθείς. Να διαλέγεις τις ώρες τής νύχτας. Μπαίνεις ευκολότερα στην προσευχή. Ακόμη και τυχαία να ξυπνήσεις τη νύχτα, μην ξανακοιμηθείς αμέσως· είναι μί αευκαιρία που σου δίνει ο Θεός να προσευχηθείς, όσο μπορείς μες την ησυχία.
Εκτός απ’ την ησυχία συμβαίνει τη νύχτα και κάτι άλλο. Έχω εξακριβώσει ένα περίεργο πράγμα. Μες στο εικοσιτετράωρο υπάρχει διαφορά στις ώρες και στην επίδραση που έχουν στον ανθρώπινο οργανισμό. Βλέπετε, για παράδειγμα, ενώ ένα τραύμα παραμένει στην ίδια κατάσταση, ο πυρετός κυμαίνεται. Το πρωί πέφτει, το μεσημέρι ανεβαίνει, το απόγευμα και το βράδυ ανεβαίνει πιο πολύ, τα μεσάνυχτα αλλάζει. Αυτό εξαρτάται από την κίνηση της γης. Όπως επηρεάζεται το σώμα από τις ώρες έτσι επηρεάζεται και η ψυχή.
Αυτός που αγρυπνεί τη νύχτα στην προσευχή, την άλλη μέρα μπορεί να εργασθεί πιο καλά, διότι τον χαριτώνει ο Θεός και ανανεώνεται ψυχικά. Αντιθετα, όποιος δεν έχει διάθεση να κάνει θυσίες για την αγάπη του Χριστού, ο ίδιος αποκλείει τον εαυτό του από την χάρι.
[Βίος και Λόγοι Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, Χανιά 2003, σελ. 352]
