Εκείνο που σώζει και φτιάχνει καλά παιδιά είναι η ζωή των γονέων μέσα στο σπίτι. Οι γονείς πρέπει να δοθούνε στην αγάπη τού Θεού. Πρέπει να γίνουνε άγιοι κοντά στα παιδιά με την πραότητά τους, την υπομονή τους, την αγάπη τους. Να βάζουνε κάθε μέρα νέα σειρά, νέα διάθεση, ενθουσιασμό κι αγάπη στα παιδιά. Και η χαρά που θα τους έλθει, η αγιοσύνη που θα τους έχει επισκεφθεί, θα εξακοντίσει στα παιδιά την χάρι. Για την κακαή συμπεριφορά των παιδιών φταίνε γενικά οι γονείς. Δεν τα σώζουν ούτε οισυμβουλές, ούτε η πειθαρχία, ούτε η αυστηρότητα. Αν δεν αγιάζονται οι γονείς, αν δεν αγωνίζονται, κάνουν μεγάλα λάθη και μεταδίδουν το κακό που έχουν μέσα τους. Αν οι γονείς δε ζουν ζωή αγία, αν δεν μιλούν με αγάπη, ο διάβολος ταλαιπωρεί τους γονείς με τις αντιδράσεις τών παιδιών. Η αγάπη, η ομοψυχία, η καλή συνεννόηση τών γονέων είναι ό,τι πρέπει για τα παιδιά. Μεγάλη ασφάλεια και σιγουριά.

Τα φερσίαμτα των παιδιών έχουν άμεση σχέση με την κατάσταση τών γονέων. Όταν τα παιδιά πληγώνονται απ’ την κακή μεταξύ τών γονέων τους συμπεριφορά, χάνουν δυνάμεις και διάθεση να προχωρήσουν στην πρόοδο. Κακοχτίζονται και το οικοδόμημα τής ψυχής τους κινδυνεύει από στιγμή σε στιγμή να γκρεμισθεί.

Να σας πω δύο παραδείγματα:

“Είχαν έλθει δύο κοπελίτσες σ’ εμένανε κι η μια είχε κάτι πολύ άσχημα βιώματα και ρωτούσαν που οφείλονται. Και τους είπα:

– Είναι απ’ το σπίτι, απ’ τους γονείς σας.
Κι όπως την “έβλεπαν” τη μία, λέω:
– Εσύ απ’ τη μητέρα σου τα έχεις κληρονομήσει αυτά.
– Κι όμως, λέει, οι γονείς μας είναι τόσο τέλειοι άνθρωποι. Είναι χριστιανοί, εξομολογούνται, μεταλαμβάνουν, που μπορεί να πει κανείς, ζήσαμε μέσα στη θρησκεία. Εκτός… αν φταίει η θρησκεία, απαντάει εκείνη.

Τους λέω:

– Τίποτα δεν πιστεύω απ’ αυτά που μου λέτε. Εγώ ένα μόνο βλέπω, οι γονείς σας δεν τήνε ζουν τη χαρά τού Χριστού.

Πάνω σ’ αυτό η άλλη είπε:

– Άκουσε, Μαρία, καλά λέει ο Παππούλης, έχει δίκιο. Οι γονείς μας πάνε στον πνευματικό, στην Εξομολόγηση, στη Θεία Μετάληψη, ναι… Αλλά είχαμε ποτέ ειρήνη στο σπίτις Ο πατέρας συνεχώς γκρίνιαε με τη μητέρα μας. Διαρκώς πότε ο ένας δεν έτρωγε, πότε ο άλλος δεν ήθελε να πάνε κάπου μαζί. Έχει δίκιο, λοιπόν, ο Παππούλης.

– Πώς τον λένε τον πατέρα σου; την ρωτάω.

Μου είπε.

– Πώς την λένε την μητέρα σου;

Μου είπε.

– Ε, λέω, με την μητέρα σου δεν τα έχεις καθόλου καλά μέσα σου.”

Ακούστε με τώρα. Τη στιγμή που μου έλεγαν το όνομα, έβλεπα τον πατέρα, έβλεπα την ψυχή του. Τη στιγμή που μου έλεγαν το όνομα τής μητέρας, έβλεπα την μητέρα κι έβλεπα πως κοίταζε η κόρη την μητέρα της.

“Κάποια άλλη μέρα ήλθε μια μητέρα με την μία της κόρη και με επισκέφθηκαν. Ήταν στενοχωρημένη. Έκλαιγε με λυγμούς. Ένιωθε πολύ δυστυχιμένη.

– Τί έχεις; την ρωτάω.
– Είμαι απελπισμένη με την μεγάλη μου κόρη, η οποία έδιωξε τον άνδρα της απ’ το σπίτι και μας παραπλανούσε λέγοντας πολλά ψέματα.
– Τί ψέματα; της λέω.
– Έδιωξε προ πολλού τον άνδρα της απ’ το σπίτι και δεν μας είπε τίποτα. Την ερωτούσαμε από τηλεφώνου: “Τί κάνει ο Στέλιος;“. “Καλά, μας απαντούσε, πήγε να πάρει εφημερίδα“. Κάθε φορά έβρισκε κάποια πρόφαση, ώστε να μην υποψιασθούμε τίποτα. Αυτό κράτησε δύο χρόνια. Μας το έκρυβε, που τον είχε διώξει. Προ ημερών το μάθαμε απ’ τον ίδιο, που τυχαία τον εσυναντήσαμε.

Της λέω, λοιπόν:

– Εσύ φταίεις. Εσύ κι ο άνδρας σου. Και πιο πολύ εσύ.
– Εγώ! Που αγαπούσα τόσο τα παιδιά μου, που δεν έβγαινα απ’ την κουζίνα, που δεν είχα προσωπική ζωή, που τα οδηγούσα στον Θεό και στην Εκκλησία, που τα συμβούλευα στο καλό. Πώς φταίω εγώ;

Απευθύνθηκα στην άλλη κόρη, που ήταν παρούσα:

– Εσύ τί λέεις;
– Ναι, μαμά, έχει δίκιο Παππούλης, ποτέ μα ποτέ δεν φάγαμε γλυκό ψωμί απ’ τα μαλώματα που κάνατε μια ζωή με τον μπαμπά.

– Βλέπεις, που έχω δίκιο; Εσείς φταίτε, εσείς τα τραυματίζετε τα παιδιά. Δεν φταίνε εκείνα, υφίστανται, όμως, τις συνέπειες.”

Δημιουργείται μία κατάστασις στην ψυχή τών παιδιών εξαιτίας τών γονέων τους, που αφήνει ίχνη μέσα τους για όλη τους τη ζωή. η συμπεριφορά τους στη συνέχεια τής ζωής τους, η σχέση με τους άλλους έχουν άμεση εξάρτηση απ’ τα βιώματα που φέρουν απ’ τα παιδικά τους χρόνια. Μεγαλώνουν, μορφώνονται, αλλά κατά βάθος δεν αλλάζουν. Αυτό φαίνεται και στις πιο μικρές εκδηλώσεις τής ζωής. Επί παραδείγματι, σου συμβαίνει μια λαιμαργία, να θέλεις να τρώεις. Πήρες, έφαγες, βλέπεις κάτι άλλο, το θέλεις κι εκείνο, το θέλεις και τ’ άλλο. Αισθάνεσαι ότι πεινάεις, ότι άμα δεν φάεις, σε πιάνει μαι λιγούρα, μια τρεμούλα. Φοβάσαι ότι θα αδυνατίσεις. Είναι κάτι ψυχολογικό, που έχει εξήγηση. Μπορεί, ας πούμε, να μην εγνώρισες πατέρα, να μην εγνώρισες μητέρα, να είσαι υστερημένος και πεινασμένος, φτωχός κι αδύνατος. Κι αυτό από πνευματικό γεγονός εκδηλώνεται αντανακλαστικώς ως αδυναμία του σώματος.

Στην οικογένεια βρίσκεται μεγάλο μέρος απ’ την ευθύνη για την πνευματική κατάσταση τού ανθρώπου. Για να απαλλαγούν τα παιδιά από διάφορα εσωτερικά προβλήματα, δεν είναι αρκετές οι συμβουλές, οι εξαναγκασμοί, η λογική και οι απειλές. Μάλλος γίνονται χειρότερα. Η διόρθωση γίνεται με τον εξαγιασμό τών γονέων. Γίνετε άγιοι και δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα με τα παιδιά σας. Η αγιότητα τών γονέων απαλλάσει τα παιδιά από τα προβλήαμτα. Τα παιδιά θέλουν κοντά τους ανθρώπους αγίους, με πολλή αγάπη, που δεν θα τα φοβερίζουν, ούτε θα περιορίζονται στη διδασκαλία, αλλά θα δίδουν άγιο παράδειγμα και προσευχή. Να προσεύχεσθε οι γονείς σιωπηλά και με τα χέρια ψηλά προς τον Χριστό και να αγκαλιάζετε τα παιδιά σας μυστικά. Κι όταν κάνουν αταξίες, να παίρνετε κάποια παιδαγωγικά μέτρα, αλλά να μην τα πιέζετε. Κυρίως να προσεύχεσθε.

Πολλές φορές οι γονείς, και κυρίως η μητέρα, πληγώνουν το παιδί για αταξία που έκανε και το μαλώνουν υπερβολικά. Τότε αυτό πλγώνεται. ΑΚόμη κι αν δεν το μαλώσεις εξωτερικά και μέσα σου το μαλώσεις και αγανακτήσεις ή το κοιτάξεις άγρια, το παιδί το καταλαβαίνει. Νομίζει ότι η μητέρα δεν το αγαπάει. Ρωτάει την μάνα:

– Μ’ αγαπάεις, μαμά;
– Ναι, παιδί μου.

Αλλά αυτό δεν πείθεται. Έχει πληγωθεί. η μητέρα το αγαπάει, θα το χαϊδέψει μετά, αλλά αυτό θα κάνει το κεφάλι πίσω. Δεν δέχεται το χάδι, το νομίζει υποκρισία, γιατί έχει πληγωθεί.

[Βίος και Λόγοι Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, Χανιά 2003, σελ. 416]