Είναι ένα μυστήριο ο άνθρωπος. Φέρομε μέσα μας κληρονομιά αιώνων, όλο το καλό που βιώθηκε από τους πορφήτες, τους αγίους, τους μάρτυρες, τους αποστόλους και κυρίως από τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό· αλλά επίσης και το κακό που υπάρχει στον κόσμο από του Αδάμ μέχρι σήμερα. Όλα είναι μέσα μας, και τα ένστικτα και τα πάντα, και ζητούν ικανοποίηση. Αν δεν τα ικανοποιήσομε, κάποτε θα εκδικηθούν, εκτός και τα διοχετεύσομε αλλού, στο ανώτερο, στον Θεό.
Γι’ αυτό πρεπει ν’ αποθάνομε κατά τον παλαιό άνθρωπο και να ενδυθούμε τον νέο. Αυτό ομολογούμε με το μυστήριο τού βαπτίσματος. Με το βάπτισμα μπαίνομε στη χαρά τού Χριστού. “Ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε”. Δεύτερο βάπτισμα είναι η εξομολόγηση, με την οποία γίνεται η κάθαρση από τα πάθη, η απονέκρωση. Έτσι έρχεται η θεία χάρις μέσω των μυστηρίων.
Ο Κϋριος έλεγε στους μαθητές Του: “Όταν θα έλθει το Πνεύμα το Άγιον, θα σας τα διδάξει όλα”. Το Πνεύμα το Άγιον μάς τα διδάσκει όλα. Μας αγιάζει. Μας θεώνει. Όταν έχομε το Πνεύμα τού Θεού, γινόμαστε ανίκανοι προς κάθε αμαρτία, καθιστάμεθα ανίκανοι προς το αμαρτάνειν. Όταν έχομε το Άγιον Πνεύμα, δεν μπορούμε να κάνομε το κακό. Δεν μπορούμε να θυμώσομε, να μισήσομε, να κακολογήσομε, δεν, δεν, δεν…
Να γίνομε γεμάτοι, έμπλεοι Αγίου Πνεύματος. Εδώ έγκειται η ουσία της πνευματικής ζωής. Αυτό είναι τέχνη. Τέχνη τεχνών. Ας ανοίξομε τα χέρια κι ας ριχθούμε στην αγκαλιά του Χριστού. ¨οταν έλθει ο Χριστός, κερδίσαμε το παν. Ο Χριστός θα μεταποιήσει τα πάντα μέσα μας. Θα φέρει την ειρήνη, τη χαρά, την ταπείνωση, την αγάπη, την προσευχή, την ανάταση. Η χάρις του Χριστού θα μας ανακαιίσει. Αν στραφούμε σ’ Αυτόν με πόθο, με λαχτάρα, με αφοσίωση, με έρωτα ο Χριστός θα μας τα δώσει όλα. Χωρίς τον Χριστό είναι αδύνατο να διορθώσομε τον εαυτό μας, δεν θα μπορέσομε ν’ αποδεσμευθούμε απ’ τα πάθη. Μόνοι μας δεν μπορούμε να γίνομε καλοί. “Χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν”. Όσο κι αν προσπαθήσομε, τίποτα δεν θα επιτύχομε. Ένα πρέπει να κάνομε, να στραφούμε σ’ Εκείνον και να Τον αγαπήσομε “ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς”. Η αγάπη στον Χριστό· μόνο αυτή είναι η καλύτερη θεραπεία των παθών.
Ο Θεός έχει βάλει μία δύναμη στην ψυχή τού ανθρώπου. Απ’ αυτόν εξαρτάται πως τη διοχετεύει, για το καλό ή για το κακό. Αν το καλό το παρομοιάσουμε με ανθόκηπο γεμάτο λούλουδια, δέντρα και φυτά, ενώ το κακό με αγκάθια και τη δύναμη με νερό, τότε μπορεί να συμβεί το εξής: όταν το νερό το διοχετεύσουμε προς τον ανθόκηπο, τότε όλα τα φυτά αναπτύσσοναι, πρασινίζουν, ανθίζουν, ζωογονούνται· την ίδια στιγμή τ’ αγκάθια, επειδή δεν ποτίζονται μαραίνονται, χάνονται. Και το αντίθετο.
Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να ασχολείσθε με τ’ αγκάθια. Μην καταπιάνεσθε με την εκδίωξη του κακού. Έτσι μας θέλει ο Χριστός, να μην ασχολούμαστε με τα πάθη και με τον αντίθετο. Κατεθύνετε το νερό, δηλαδή όλη τη δύναμη τής ψηχής σας, προς τα λουλούδια και θα χαίρεσθε την ομορφιά, την ευωδιά, τη δροσιά τους.
Δεν φίνεσθε άγιοι κυνηγώντας το κακό. Αφήστε το κακό. Να κοιτάζετε προς τον Χριστό κι Αυτός θα σας σώσει. Αντί να στέκεσθε έξω απ’ την πόρτα και να διώχνετε τον εχθρό, περιφρονήστε τον. Έρχεται από εδω το κακό; Δοθείτε με τρόπο απαλό από εκεί. Δηλαδή, έρχεται να σας προσβάλει το κακό, εσείς δώστε την εσωτερική σας δύναμη στο καλό, στον Χριστό. Παρακαλέστε: “Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με”. Ξέρει Εκείνος πως να σας ελεήσει, με τι τρόπο. Κι όταν γεμίζετε απ’το καλό, δεν στρέφεσθε προς το κακό. Γίνεσθε μόνοι σας, με την χάρι του Θεού, καλοί. Που να βρει τόπο τότε το κακό; Εξαφανίζεται!
Όλα συν Χριστώ είναι δυνατά. Πού είναι ο κόπος και η προσπάθεια για να γίνεις καλός; Τα πράγματα είναι απλά. Θα καλείτε τον Θεό κι Εκείνος θα μεταβάλλει τα πράγματα προς το καλό. Αν δώσετε σ’ Εκείνον την καρδιά σας, δε θα μείνουν περιθώρια για τ’ άλλα. Όταν ενδυθείτε τον Χριστό, δεν θα κάνετε καμία προσπάθεια για την αρετή. Εκείνος θα σας τηνε δώσει. Σας πιάνει φοβία κι απογοήτευση; Στραφείτε στον Χριστό. Αγαπήστε Τον απλά, ταπεινά, χωρίς απαίτηση και θα σας απαλλάξει ο ίδιος. Να στραφείτε προς τον Χριστό και να πείτε με ταπείνωση και ελπίδα σαν τον Απόστολο Παύλο: “Τίς με ῥύσεται ἐκ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τούτου;”. Θα κινηθέτε, λοιπόν, προς τον Χριστό κι Εκείνος αμέσως θα έλθει. Αμέσως θα ενεργήσει η χάρις Του.
[Βίος και Λόγοι Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, Χανιά 2003, σελ. 289]